Azospermi ve Mikro Tese Yöntemi

Azospermi menide hiç sperm görülememe durumuna denir. Bu hastalarda azospermiye sebep; hormonal veya genetik bozukluklar, çocukluk çağında inmemiş testis veya fıtık nedeniyle geçirilen ameliyatlar, testislerin yerinde olmamasının geç farkına varılması ve erişkin yaşta ameliyat olmak yada hala testislerin yerinde olmaması (kasık kanalından torbaya inip çıkan, kasık kanalı veya karın içinde vb), çocukluk çağında geçirilen ve testisleri şişirerek faaliyetini bozan ateşli enfeksiyonlar (kabakulak, menenjit vb) testis tümörü nedeniyle ameliyat sonrası kemoterapi veya radyoterapiye maruz olmak , çeşitli travmalar (trafik kazası, spor yaralanmaları) olabileceği gibi sperm yollarının doğuştan olmaması, gelişmemesi veya tıkanık oluşudur. Çocuk sahibi olamayan azospermik erkekler artık mikroskobik testiküler sperm ekstrasyonu dediğimiz mikro tese yöntemiyle çocuk sahibi olabilmektedirler.

Bir erkeğin menisinde hiç sperm olmaması değişik nedenler ile ortaya çıkabilir. Bunların bir kısmı sperm kanallarının tıkanıklığına bağlıdır. Böyle bir durumda testislerde sperm üretimi olmakla birlikte bu spermler kanallardaki tıkanıklık nedeni ile meni ile dışarıya atılamamaktadır. Bu durumda tıkanıklığa bağlı sperm olmamasından söz edilir. Tıkanıklığa bağlı azospermi olgularında ince bir iğne ile tıkalı olan kanallara ya da testis dokusu içine girilerek küçük parçalar alınır. Bu parçalar içinde sperm bulma oranı % 100’e yakındır.

Tıkanıklığa bağlı olmayan durumlarda ise testislerde sperm üretimi ya hiç yoktur ya da belirli alanlarda çok sınırlı sayıda olmaktadır. Testis dokusu içinde binlerce küçük tüp benzeri yapı vardır ve bu yapılarda sperm üretimi değişik aşamalarda devam eder. Bazı tübüllerde hiç üretim olmazken bazılarında az sayıda sperm olabilmektedir. Cerrahi sperm arama yöntemleri ile Testisin değişik bölgelerinden alınan çok sayıda parça incelendiğinde sperm hücresi bulunabilmektedir. MİKROSKOPİK TESE yöntemi böyle vakalarda sperm elde etme şansını büyük oranda arttırmaktadır. Menisinde sperm olmayan erkeklerde, ameliyat mikroskobu kullanılarak testisinden sperm elde etmek için yapılan bu işlemde, sperm bulunan alanlar daha kolay tanımlanarak sperm elde edilebilmektedir.

Genel anestezi altında yumurtalıklar açılarak mikroskop altında incelenir. Bu yöntemle yumurtalıkta sperm üretilen bölgeler daha iyi seçilmekte ve alınan doku miktarı daha az olduğundan çok sayıda alandan parça alınabilmektedir. Bu dokular laboratuarda embriyolog tarafından kesilerek kanalların içine dökülmüş ya da kanallara yapışık olan sperm hücreleri ayıklanarak mikroenjeksiyon işleminde kullanılır.

Bu yöntemin avantajları:

• Testisin mikroskop ile incelenmesi sperm bulma şansını da yükseltmekte ve daha fazla sayıda sperm elde edilmesini sağlamaktadır. Eski tekniklerle sperm bulma oranı %30-40 arasında değişmekte iken, bu teknik ile sperm bulma oranı %60-70 civarına çıkabilmektedir.
• Diğer önemli bir konu da hastanın testisinden doku kaybının eski yönteme göre 70 kat daha az olmasıdır. Böylece, operasyonda testislerin en az zarar görmesi sağlanmakta, salgılanan testosteron hormonunun kandaki seviyesini azaltacak işlemlerden kaçınılmaktadır.
• Mikroskop altında yapılan bu yöntemin diğer bir avantajı ise, testisi besleyen damarlara zarar vermeden kesi yapılabilinmesidir. Bu nedenle operasyon sonrası oluşacak yan etkiler azaltılabilmektedir. Çoklu biyopsi ile başarılı olunamamış ve Klinefelter sendromu gibi genetik nedenlere bağlı sperm yokluğu olan kişilerde bu yöntemle % 60’ın üzerinde sperm bulma şansı elde edilebilmektedir.

Tese

Testisten Biopsi İle Sperm Elde Edilmesi

Azospermi (meni örneğinde hiç sperm bulunmaması) olgularında testisden biopsi (tese) ile sperm elde edilmeye çalışılır. İki tip azospermi vardır: a) tıkayıcı olan; b) tıkayıcı olmayan. Tıkayıcı olan azospermi olgularının hemen hemen tümünde tese’de sperm elde edilebilmektedir. Halbuki olguların önemli kısmını teşkil eden tıkayıcı olmayan azospermi olgularında ise ortalama olarak %50 olguda tese’de sperm elde edilebilmektedir.

Nadir olarak bazı olgularda meni spermi sayısı normal olsa bile tamamı (%100) hareketsiz olmaktadır. Bu olgularda tam hareketsizlikten ölü olma veya canlı olduğu halde hareketsizlik sorunu olabilir.Bu tür nadir olgularda tese yapılması önerilmektedir.

Tese’de sperm elde eldilir ise daha sonraki mikroenjeksiyon uygulamaları sırasında da kullanmak üzere bir kısım spermi dondurmayı tercih etmekteyiz. Tese genellikle lokal anestezi altında yapılan ve hastalarımız tarafından çok iyi tolere edilen bir işlemdir.

Tesa

Menisinde hiç spermi olmayan ancak sperm yapımı normal ya da normale yakın olan erkeklerde ,sebep eğer sperm kanalı tıkanıklığı ya da yokluğu ise; kanal ya da epididimden cerrahi (MESA) veya iğne ile sperm aspirasyonu (PESA / TESA) (Perkütan / Transepididimal Sperm Aspirasyonu), sperm yapımında yumurtalık (testis) düzeyinde problem varsa anestezi altında testisten biopsi ile alınan örneklerden spermin elde edilmesi tese (Testiküler Sperm Ekstraksiyonu) işlemlerini içerir. Bu yolla elde edilen spermlerin mikroenjeksiyon ile yumurtayı döllemesi sağlanır.

Erkeğe yönelik yapılan bu işlemlerin cinsel sağlik üzerine herhangi olumsuz bir etkisi yoktur. Bu işlemler uyutulmadan lokal anestezi (uyusturma) ile yapılabilmektedir.